ادبیت گمانه زن

ادبیات گمانه‌زن چیست؟

ادبیات گمانه‌زن معادل فارسی گونه‌ای از ادبیات است که تحت عنوان Speculative fiction شناخته می‌شود.در این مجموعه کتاب‌های ژانر علمی-تخیلی، فانتزی، وحشت و جنایی جا می‌گیرند.
یعنی دامنه گسترده‌ای از کتاب‌های ایزاک آسیموف گرفته تا استیون کینگ.این کتاب‌ها که در دنیای امروز به ادبیات ژانری هم معروف هستند طرفداران پر و پا قرص خودشان را دارند، و در چندسال اخیر در ایران هم پا گرفته است،یعنی هم طرفداران و خوانندگان پیگیر خودش را پیدا کرده و هم ناشران و نویسندگانی که به طور مشخص در این حوزه کار می‌کنند.

طرفداران ژانر در ایران

نسل امروز که با تلخی‌های زیادی در زندگی روزمره مواجه است، از ادبیات روشنفکرانه نق‌زن خسته شده و همین باعث اقبال و توجه نسل جوان به ادبیات گمانه‌زن شده، ادبیاتی که با خیال بی حد و مرز خود فرصت دوباره‌ای برای نگاه کردن به جهان و مفاهیم اساسی و پایه‌ای فراهم می‌کند.

 فرصتی جدید در دوران پساکرونا

گرچه اغلب ادبیات گمانه‌زن را با نوعی سیاه‌بینی به خصوص در حوزه‌ رمان‌های علمی-تخیلی می‌‌شناسند. اما پایه اصلی ژانرهای این گونه، تخیل بی حد و مرزی است که شاید در بخشی از نمونه‌های آن قصد بر این بوده که نشان دهد. اگر با همین دست فرمان جلو برویم چه بر سر جهان و زندگی‌مان خواهد آمد. بروز کرونا خیلی از شرایط اجتماعی و فرهنگی را تغییر داد،
نشان داد که باید به امکانات و ارتباطات تازه‌ای فکر کنیم و برای جهان آینده بیشتر از پیش احتیاج به تخیل داریم، تخیلی که راه را برای خلق دنیاهای تازه باز کند. خوانندگان ادبیات گمانه‌زن می‌توانند بخش مهم و تاثیرگذاری از آفرینش این دنیای آینده باشندزیرا یاد گرفته‌اند که تخیل خودشان را پرواز بدهند و واقعیت‌ها آن‌ها را به تسلیم واندارد.

برای دیدن محصولات انتشارات ستاره جاوید اینجا را کلیک کنید
بیشتر بدانیم

ادبیات گمانه‌زن (به انگلیسیSpeculative fiction) عنوانی کلی برای سبک‌ها و زیرسبک‌هایی است که دنیایی متفاوت با دنیای واقعی را تصویر می‌کنند. به‌طور کلی بااین تعریف ادبیات گمانه‌زن سبک‌های علمی-تخیلی، فانتزی و وحشت و زیرسبک‌های آن‌ها را در برمی‌گیرد. عبارت اصلی (و برگردان آن با بسامدی کمتر) در نقد ادبی مرامی و محققانه برای توصیف این ژانرها به کار می‌رود. همچنین خوانندگان، نویسندگان و ویراستاران هم به همین معنی از آن‌ها استفاده می‌کنند.
گاهی از عبارت «ادبیات ژانری» برای اشاره به این دسته استفاده می‌شود. در مقابل «ادبیات جریان اصلی» قرار می‌گیرد که از مؤلفه‌های شناسانندهٔ این ژانرها و سبک‌هاو زیرسبک‌های آن‌ها خالی است.

تاریخچه

اغلب همه‌گیری عبارت اصلی را به رابرت هاین‌لاین و مقاله‌اش با عنوان در نگارش ادبیات گمانه‌زن (۱۹۸۴) نسبت می‌دهند. هاین‌لاین در این مقاله این عبارت را به عنوانمعادل علمی-تخیلی به کار برد. هاین‌لاین بعداً گفت که این عبارت در مقاله به فانتزی اشاره نداشته‌است. هر چند ممکن است هاین‌لاین شخصاً به این ترکیب رسیده باشد، اما نخستین کاربرد ثبت شدهٔ این عبارت به سال ۱۸۸۹ باز می‌گردد.
انتشارات ستاره جاوید